Η διαδικασία παραγωγής εμβολιασμένων σποροφύτων λαχανικών αποτελείται από τρία διακριτά στάδια.
Το 1ο στάδιο αφορά την παραγωγή των σποροφύτων προς εμβολιασμό, δηλαδή των φυτών που θα χρησιμοποιηθούν ως εμβόλιο και υποκείμενο, το 2 στάδιο οπού πραγματοποιείται ο εμβολιασμός και η επούλωση των τομών εμβολιασμού και τέλος ακολουθεί το 3ο στάδιο της σκληραγώγησης των εμβολιασμένων σποροφύτων.
Αναμφίβολα το πιο κρίσιμο στάδιο της διαδικασίας είναι το στάδιο της επούλωσης, μια πολύ ευαίσθητη διαδικασία κατά την οποία λαμβάνουν χώρα φυσιολογικές και ανατομικές μεταβολές στα δύο τμήματα για τη δημιουργία του νέου φυτού, δηλαδή το εμβολιασμένο σπορόφυτο. Καθοριστική συμβολή στην αυξημένη επιτυχία της διαδικασίας εμβολιασμού στο 2 στάδιο, δηλαδή το στάδιο της επούλωσης, είναι ο πλήρης έλεγχος των περιβαλλοντικών συνθηκών, που θα επιτρέψει την όσο δυνατόν γρηγορότερη σύνδεση του εμβολίου και του υποκειμένου, κάτι που επιτυγχάνεται σε θαλάμους ανάπτυξης, γνωστοί και ως θάλαμοι επούλωσης.
Στους συγκεκριμένους χώρους χρησιμοποιείται αποκλειστικά τεχνητός φωτισμός, καθώς ως γνωστόν το φως είναι απαραίτητο για την αύξηση και ανάπτυξη των φυτών. Ειδικότερα, η επίδραση του φωτός καθορίζεται από 3 σημαντικές παραμέτρους, και συγκεκριμένα τη διάρκεια, αυτό που ονομάζεται φωτοπερίοδος, την ένταση του και την ποιότητα του, δηλαδή το φάσμα του.
Μέχρι σήμερα η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη πηγή φωτισμού ήταν η χρήση λαμπτήρων φθορισμού. Η ανακάλυψη και ανάπτυξη των διόδων εκπομπής φωτεινής ακτινοβολίας, των λαμπτήρων LED δηλαδή, διευκόλυναν πολλές φωτοβιολογικές μελέτες και πλέον τείνουν να αντικαταστήσουν τις συμβατικές πηγές φωτισμού στη φυτική παραγωγή, και φυσικά στους θαλάμους επούλωσης κατά τη διαδικασία παραγωγής εμβολιασμένων σποροφύτων λαχανικών.
Ποια είναι τα οφέλη της επούλωσης εμβολιασμένων φυτών με φωτισμό LED
Οι λαμπτήρες LED χαρακτηρίζονται από τη μεγάλη διάρκεια ζωής, την υψηλή ενεργειακή απόδοση που ξεπερνά το 80%, όταν ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι ο λαμπτήρας φθορισμού είναι περίπου 25%, την άμεση λειτουργία τους χωρίς να απαιτείται προθέρμανση, την πρακτικά μηδενική εκπομπή θερμικού φορτίου και τέλος τη δυνατότητα εκπομπής συγκεκριμένου φάσματος ακτινοβολίας.
Το τελευταίο χαρακτηριστικό αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα στη διαδικασία παραγωγής εμβολιασμένων σποροφύτων καθώς επιτρέπει τη χρήση καταλληλότερου φάσματος ακτινοβολίας που προάγει και επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης μεταξύ εμβολίου και υποκειμένου.
Η χρήση λαμπτήρων LED στη διαδικασία παραγωγής εμβολιασμένων σποροφύτων αποτελεί μια αναδυόμενη τεχνολογία φιλική προς το περιβάλλον, που επιτυγχάνει την παραγωγή υψηλής ποιότητας εμβολιασμένων σποροφύτων λαχανικών, γεγονός που συμβάλλει στη χρήση από τους παραγωγούς άριστου πολλαπλασιαστικού υλικού, βασικού παράγοντα επιτυχίας στις λαχανοκομικές καλλιέργειες.
Ερευνητικό έργο LEDwar.gr
Το τρέχον ερευνητικό έργο LEDwar.gr, το οποίο υλοποιείται από το Τμήμα Γεωπονίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, την AGRIS, το ΕΚΕΤΑ - ΙΝΕΒ και τη Landres, εφαρμόζει τεχνητό φωτισμό με λαμπτήρες LED στο στάδιο της επούλωσης εμβολιασμένων σποροφύτων καρπουζιού με αναμενόμενα αποτελέσματα τη μείωση του κόστους παραγωγής υψηλής ποιότητας φυτών και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ο επιστημονικά υπεύθυνος και συντονιστής του προγράμματος Θανάσης Κουκουνάρας, επίκουρος καθηγητής Λαχανοκομίας στο ΑΠΘ, μιλάει στο ακόλουθο βίντεο για τη μέθοδο αυτή.
