Οι διατροφικές επιλογές που κάνουμε είναι γεγονός ότι επηρεάζονται σε ένα σημαντικό βαθμό από τις τάσεις που ακολουθούνται σχεδόν σε παγκόσμιο επίπεδο. Και αυτό είναι κάτι που τα τελευταία χρόνια έχει πυροδοτηθεί επί το πλείστον από την έλευση των Social Media.
Ένα ερώτημα που ανακύπτει λοιπόν είναι το κατά πόσο υγιεινές χαρακτηρίζονται σήμερα οι επιλογές διατροφής που κάνουμε στη χώρα μας; Έχει υπάρξει αύξηση ή μείωση στην κατανάλωση φρούτων και λαχανικών; Ποιες είναι σήμερα οι δημοφιλέστερες προτιμήσεις σε αυτή την προϊοντική κατηγορία;
Ο Θανάσης Τσιούδας, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc Κλινικής Διατροφής, μας παραχώρησε συνέντευξη αναφορικά με αυτά τα ερωτήματα.
Ποιες είναι σήμερα οι διατροφικές τάσεις του κοινού στην Ελλάδα;
Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερες διατροφικές τάσεις κάνουν την εμφάνισή τους στην χώρα μας, σχεδόν πάντα προερχόμενες από το εξωτερικό. Πάντοτε η διατροφή αποτελούσε ένα θέμα που απασχολούσε πολύ τον κόσμο, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται διάφορες διατροφικές τάσεις και μόδες. Απλώς παλιότερα αυτό συνέβαινε με πολύ πιο αργούς ρυθμούς και ταξίδευαν στην χώρα μας ακόμα πιο αργά.
Χορτοφαγία και Vegan διατροφή
Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι γίνονται χορτοφάγοι ή vegan για διάφορους λόγους, όπως η υγεία, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις, οι ανησυχίες για την καλή μεταχείριση των ζώων ή η επιθυμία για φαγητό με τρόπο που να αποφεύγεται η υπερβολική χρήση περιβαλλοντικών πόρων.
Ενώ παλιότερα οι έρευνες για τη χορτοφαγία είχαν επικεντρωθεί κυρίως στις διατροφικές ελλείψεις, τα τελευταία χρόνια οι μελέτες επιβεβαιώνουν τα οφέλη της για την υγεία. Σήμερα, η χορτοφαγία αναγνωρίζεται όχι μόνο ως διατροφικά επαρκής αλλά και ως τρόπος μείωσης του κινδύνου για πολλές χρόνιες ασθένειες. Σύμφωνα με την Αμερικανική Διαιτολογική Ένωση μία καλά σχεδιασμένη και ισορροπημένη χορτοφαγική διατροφή (συμπεριλαμβανομένης και της vegan διατροφής), είναι διατροφικά επαρκής, προσφέρει οφέλη για την υγεία στην πρόληψη και θεραπεία ορισμένων ασθενειών και θεωρείται κατάλληλη για τα άτομα σε όλα τα στάδια της ζωής τους.
Υπερτροφές
Άλλη μια μόδα των τελευταίων χρόνων. Τα λεγόμενα superfoods, στα οποία ανήκουν τα μούρα, τα blueberries, τα gojiberries, η κινόα, το φαγόπυρο και πολλά άλλα, έχουν αντικαταστήσει κοινά τρόφιμα που καταναλώναμε μέχρι τώρα, όπως η σταφίδα, το ρόδι, το ρύζι, τις πατάτες κ.ά. Παρόλο που ο όρος υπερτροφές δεν υπάρχει επίσημα και μάλιστα η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύει τέτοιες αναγραφές στις ετικέτες των τροφίμων, τα τρόφιμα αυτά έχουν κερδίσει έδαφος εξαιτίας του μάρκετινγκ, με αποτέλεσμα η βιομηχανία τροφίμων τείνει να καθιερώσει στη καταναλωτική μας συνείδηση την έννοια της «υπερτροφής».
Φυτικά υποκατάστατα γάλακτος
Μια άλλη τάση, αποτελούν τα ροφήματα αμυγδάλου, σόγιας, καρύδας, βρώμης κλπ. που καταναλώνουν πολλοί στην θέση του ζωικού γάλακτος, είτε λόγω στροφής προς την χορτοφαγία, είτε επειδή δεν καταναλώνουν γάλα, λόγω δυσανεξίας στην λακτόζη ή και επειδή δεν τους αρέσει. Αποτελούν μια καλή εναλλακτική, καθώς έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, συνήθως είναι εμπλουτισμένα σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά, όπως ασβέστιο και βιταμίνη D και περιέχουν πολύ λίγο κορεσμένο λίπος σε σύγκριση με το ζωικό γάλα.
Δίαιτα χωρίς γλουτένη
Στο παρελθόν τα προϊόντα χωρίς γλουτένη ήταν δυσεύρετα και περιορίζονταν μόνο στα καταστήματα υγιεινής διατροφής, πλέον όμως είναι διαθέσιμα παντού. Για τους ανθρώπους με δυσανεξία στη γλουτένη, αυτή η εξέλιξη είναι υπέροχη. Αλλά τελευταία, η δίαιτα χωρίς γλουτένη έχει γίνει μόδα και ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι την υιοθετούν, χωρίς να έχουν δυσανεξία και χωρίς στην πραγματικότητα να ξέρουν τι είναι η γλουτένη.
Η γλουτένη είναι η πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη και το κριθάρι και η κατανάλωσή της ακόμα και σε ελάχιστες ποσότητες, προκαλεί σοβαρά προβληματα στα άτομα που έχουν δυσανεξία, δηλαδή κοιλιοκάκη. Πρόκειται για ασθένεια από την οποία πάσχει το 1 % του πληθυσμού, αν και οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν. Στην πραγματικότητα, μια δίαιτα χωρίς γλουτένη, μπορεί να ωφελήσει μόνο τα άτομα τα οποία πάσχουν από δυσανεξία στη γλουτένη (κοιλιοκάκη), ενώ δεν επιφέρει κανένα όφελος για όλους τους υπόλοιπους.
Υπάρχει στροφή του κοινού προς μία πιο υγιεινή διατροφή;
Παρά την απομάκρυνση μας από την παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή και την υιοθέτηση ενός δυτικού τρόπου ζωής (αύξηση της κατανάλωσης πρόχειρου φαγητού), τελευταία κυρίως οι νέοι άνθρωποι στην χώρα μας έχουν στραφεί σε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Επηρεασμένοι από την γενικότερη τάση για “clean eating” και φυσική δραστηριότητα, προσπαθούν να κάνουν μια πιο ισορροπημένη διατροφή, έχουν καθιερώσει το πρωινό σαν γεύμα, καταναλώνουν περισσότερα φρούτα, φυσικούς χυμούς και smoothies, καθώς και διάφορες σαλάτες, μιας και έχουν αυξηθεί και οι υγιεινές επιλογές για φαγητό εκτός σπιτιού.
Ποιες είναι οι δημοφιλέστερες προτιμήσεις των Ελλήνων σε λαχανικά και φρούτα;
Τα φρούτα και τα λαχανικά του... Instagram έχουν τα τελευταία χρόνια την τιμητική τους στις προτιμήσεις των Ελλήνων.
Έτσι, ενώ οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι (που έχουν λίγη ή και καθόλου επαφή με την τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) συνεχίζουν να καταναλώνουν τα συνηθίσμενα φρούτα και λαχανικά (μήλα, μπανάνες, πορτοκάλια, ροδάκινα, καρπούζι, ντομάτες, αγγούρια, λάχανο, καρότο κλπ.), οι νεότεροι καταναλώνουν σε μεγαλύτερο βαθμό φράουλες, φρούτα του δάσους, μύρτιλα (blueberries), ανανά και μάνγκο, ενώ τα σκήπτρα όλων κατέχει το αβοκάντο η κατανάλωση του οποίου έχει αυξηθεί κατακόρυφα.
